Société d’art et d’Histoire du Mentonnais
Apprenons le mentonnais

Seança 8 - A Casa

samedi 2 mai 2020 par Mauri OSICKI - AMPOLINI

Faisons quelques révisions.
Traduisons :
Mon petit chien est dans le grand panier.
.
Il remplit la maison de fleurs.
.
Il faut que nous marchions sur la route et que j’aille dans la forêt.
.
.

 SISIEMA LEÇIAN “A CASA”

.
La lecture des textes 1. et 2. peut être écoutée grâce au document « sisiema leçian A Casa » proposée dans les documents joints ci-dessous.
.
1. Encùi, Batì va vijhità a casa nova d’ Antò, ou sen amig. Batì tira a cahena da campaneta. Antò duerbe a pouarta d’ intrada. A vìjhita coumença :
.
ou garage, un chambran (1), r’ atelié, ou sbarrass tenan tout ou pianterren, (pran-pié).
.
Ru enfante mountan au primou-pian, pèr a scara.
.
A cousina, a sara de bagne san à drecha d’un long courredoù. A man seneca, i es una grana sara à manjà e un saran dame de barcoù largue.

.
Pèr mountà fint’ au pian soubran, car(2) pilhà una scareta. Aquì se trovan quatre pece : una stànsia(3) grana pèr ou paire e a maire d’ Antò e tre pu pichoune pèr u enfante.
.
.
2. Un tech rouss, dame de coupe rehoune, cuerbe un vast granìe(4).

Mà, u pichoù n’i van nan. Antò noun ha nan a quiàu da pouarta dou souta-tech .
Aloura Batì, t’apiejhe a casa mìa ?

Segù que m’apiejhe a casa toua, n’ ese pa una casa, ma un palassi !

A vìjhita è fenìa. Ahura, Antò serra e girousìe dou barcan da soua stànsia e tout’ u enfante caran jugà ent’ ou jardinet.

(1) Chambran  : chambrette, chambre noire.
(2) Car  : il faut.
(3) « Stànsia » ou « stància » chambre, étage, appartement, cabinet - du latin : « stantia » et du roman « estança, stancia » - En Provençal : estànci.
(4) Grenier = granìe, souta-tech, soufieta (mansarde), sourelhass
.
.

 QUESTIOÙ

.
.
Douna es a sara de bagne ?
.
Douna se trova a stànsia d’ Antò ?
.
Douna es a sara à manjà ?
.
Perqué u enfante noun van nan ent’ ou granìe ?
.
Couma fan u pichoù pèr mountà ’n-ou pian soubran ?
.
.

 DITOÙ

.
.
Casa grana nou’ cregne miséria.
.
E grane cousine fan e case pichoune.
.
Una casa sensa vielhe ese couma una casa sensa tech.
.
.

 GRAMÀTICA

.
.
Le pluriel des adjectifs
.
L’adjectif féminin au pluriel change le « a  » du singulier en « e  »
A casa nova E case nove
.
L’adjectif masculin ajoute un “e” au pluriel :
Ou prat rehoun U prate rehoune
.
Exceptions :
« carou » (aimé ou coûteux)) au pluriel : « ca  » (masc.) et au féminin :« cara  » au singulier et « care  » au pluriel.
.
« verou » ( vrai) fait « ve » au masculin pluriel et au féminin : « vera  » au singulier et « vere  » au pluriel.
.
Mûr : masculin singulier et pluriel mahù  ; féminin singulier mahura, f.pluriel mahure
.
Neuf : masculin singulier et pluriel nòu  ; féminin singulier nova, f.pluriel nove
.
.

 COUNJUGACIAN

.
.
Indicatif présent des verbes irréguliers en « i ».
.
Durbì
Duerbou, duerbe, duerbe, durbema, durbé, duerban
.
Sourtì
Souartou, souarte, souarte, sourtema, sourté, souartan
.
Curbì
Cuerbou, cuerbe, cuerbe, curbema, curbé, cuerban
.
ESERCICI
.
1. Conjuguer à l’indicatif présent les verbes :
.
Durmì, scurì et surbì
.
2. Ecrire au pluriel :
.
Una pichouna cahena ; ou garage grann ; una bela caseta ; ou toundou càud ; una frema rica ; ou camen nòu ; ou barcan larg ; a stànsia grana ; ou pichan can.
.
3. Ecrire au singulier :
.
E case grane ; e bele stànsie ; e pichoune quiàu ; u barcoù strenche ; u teche rousse ; u coupe rehoune ; e girousìe du barcoù .
.
4. Refaire la phrase suivante « Fina duerbe a pouarta da stànsia  » avec les sujets suivants :
Batì ? tu ? u te parente ? nautre ? vautre ? mi ? ela ? elu ?
.
5. Ço qu’i ese dintr’a casa :
.
Au .pian terren (ou pran-pié) ?
.
Au primou pian ?
.
Au segound pian ?
.
E pu àut ?
.
6. Respoundé : Douna se trovan :
.
De grane fenestre ?
Tre ?
Quatre pece ?
.
7. Pèr ço que sierve :
.
Ou fourn ?
A cantina ?
Ou courredoù ?
Ou tech ?
A feniéra ?
.
.
En document joint ci-dessous, vous trouverez les différentes réponses aux exercices.
.
A suivre et à bientôt. (sahm.diffusion orange.fr)


titre documents joints

2 mai 2020
info document : MPEG4 Audio
2.8 Mo

2 mai 2020
info document : Word
14 ko

Accueil | | | | Statistiques du site | Visiteurs : 80 / 397231

Suivre la vie du site fr  Suivre la vie du site Apprenons le mentonnais  Suivre la vie du site 6 - Sisiema lecian   ?

Site réalisé avec SPIP 3.0.16 + AHUNTSIC

Creative Commons License

Visiteurs connectés : 1